*CẢM NGHĨ VỀ PHẦN VĂN CỦA QUYỂN RONG CHƠI CÕI VÔTHƯỜNG

*CẢM NGHĨ VỀ PHẦN VĂN CỦA QUYỂN RONG CHƠI CÕI VÔTHƯỜNG

Kính thưa quí vị,

Tôi lãnh trách nhiệm phát biểu về phần VĂN, trong quyển Rong Chơi Cõi Vô Thường, do nhạc sĩ Nguyên Phan yêu cầu.

THú thật, từ trước đến nay, khi nói đến Nguyên Phan, tôi chỉ nghĩ đến những ca khúc trữ tình, những bản nhạc viết về tình yêu rất tha thiết, rất nồng nàn. Nghĩa là nghĩ ông là một nhạc sĩ - một nhạc sĩ tài hoa, chớ chưa có dịp đọc một bài văn nào của tác giả. Vậy mà, khi ông đưa quyển sách Rong Chơi Cõi Vô Thường, tôi rất ngạc nhiên, vì ông cũng viết văn, và khi đọc xong, tôi thấy văn của ông chẳng thua gì văn của mấy ông nhà văn ở hải ngoại bây giờ.

Điều đặc biệt nữa, là trong tuyển tập Thơ - Văn- Nhạc này (ông đề là tuyển tập Thơ-Văn-Nhạc), phần văn của ông đã chiếm gần 4/5 cuốn sách. Cuốn sách có tất cả là 535 trang, phần Văn của ông đã chiếm 456 trang rồi. Phần Thơ và Nhạc nằm trong quyển sách này, chiếm một tỷ lệ rất khiêm nhường. Vậy muốn gọi ông, chúng ta gọi ông là một nhà gì? Tôi nghĩ, gọi ông là một nhà văn, nghe có vẻ hợp lý hơn.

Thưa quí vị,

Tôi không dám tự xưng mình là một nhà văn, nên không dám phê bình một tác phẩm của người viết văn. Tôi chỉ phát biểu vài cảm nghĩ về quyển sách với tư cách  một người bạn với tác giả. Phần cảm nghĩ của tôi có gì sai hoặc thiếu xót xin tác giả và quí vị rộng lòng tha thứ. Bây giờ, tôi xin bắt đầu:

Về phần Văn trong quyển sách, tác giả có ý chia ra làm 5 phần: phần thứ nhất là phần cảm nhận văn học, phần thứ hai là phần đoản văn, phần thứ ba là phần phiếm luận, phần thứ tư là phần tạp ký và phần cuối cùng là phần biên khảo. Ở phần cảm nhận văn học, ông ghi lại những cảm nghĩ và nhận định của ông về tác phẩm của những nhóm văn nghệ hay văn chương mà ông đã dự phần trong buổi ra mắt sách của họ ( như nhóm Câu Lạc bộ Tình Nghệ Sĩ, nhóm Nam Phong tuyển tập) hoặc ông viết những bài giới thiệu về tác phẩm của bạn hữu, của các tác giả thân cận với ông, trong đó có những tác giả đã nổi tiếng, như: nhạc sĩ Nhật Ngân, nhà văn Phạm Trần Anh, nhà thơ Ngô Minh Hằng, nhà thơ Trần Huy Sao. Ngoài ra, còn có: Xuân Đà, John Trần, Hồ Hương Lộc, Thiên Vương, Trương Quân, Ngọc Hoa, Linda Trần, Trần Ngọc, Hoàng Thy Trần triệu Đông, Nguyễn hữu Của ...v..v...

Ở phần đoản văn, tôi thấy, đây là những lời tình tự nồng nàn nhất, êm ái nhất của đôi tình nhân yêu nhau, rồi chia tay nhau. Theo tôi nghĩ, đây chưa hẳn là đoản văn, chưa hẳn là bài viết ngắn có cấu trúc của một câu chuyện. Mà đây đích thực là những bài thơ tình, được tác giả sáng tác theo thể tự do. Muốn biết, chúng ta hãy cùng nhau nghe một vài câu như sau:

        "...con chim vành khuyên chuyền cành

          Hót vang những lời tình tự..." ( trong bài Mùa Xuân Gọi)

hoặc:   "...Ngậm ngùi ký ức

                   Từng góc phố rã rời run rẩy trong gió

                     Những giọt đắng níu khôn cùng

                     Mảnh tinh cầu vụn vỡ..." (trong bài Nỗi buồn đông)

hoặc:  "...Đêm, bên em ngồi xõa tóc

                      Phố cũ nhạt nhòa mưa bay

                     Nghe lạnh lùng một cõi riêng mang..." (trong bài Cõi Riêng Mang)

Ở phần phiếm luận, tác giả đứng ở góc cạnh phê bình để bàn phiếm, luận phiếm về một số vấn đề, như: tác giả bàn về lòng tham của con người (trong bài Đứng núi này trông núi nọ), bàn về sự tiến thoái lưỡng nan của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trong chế độ mới, luận về nhạc sến, luận về tiếng kẽng..v..v..

Ở phần Tạp Ký, tác giả đã chứng tỏ khả năng viết ký của ông. Ông viết rất linh động, đi sâu vào chi tiết, luồn lách vào từng đời sống con người. Phần này tôi rất thích. Dù sao cũng phản ảnh được lịch sử, phản ảnh được tình trạng di dân của kiều bào, phản ảnh được miền nam trù phú trước 1975. Ông hoài niệm những Sài gòn, Bình Thuận, Nha Trang, Đà Nẳng, Huế...NHững nơi chốn tác giả đã đi qua, đã làm việc, đã quen bạn bè, đã gặp người yêu...Kể cả những trại tù sau 1975, những vết thương đớn đau, những vết hằn tàn bạo do chế độ mới tạo ra. Kể cả những tháng năm ông sang Mỹ, du lịch đó đây trong không khí tràn ngập tự do và hạnh phúc.

Đọc tạp ký của Nguyên Phan, tôi như bị lôi cuốn theo ngòi bút của ông. Một ngòi bút phù thủy vực dậy từng khoảng đời của bạn bè, từng mảng sống của từng nhân vật ông đã quen , đã gặp. Ông vẽ lại chân dung của mỗi người một cách trung thực, một cách sống động. Ông dùng tình người để hâm nóng yêu thương. Ông vắt cạn con tim để lau khô những nỗi đau mà quê hương gánh nặng.

Ở phần biên khảo, tác giả dùng tài liệu và ý tưởng riêng để bàn luận về các con vật. Mỗi con vật được dùng biểu tượng cho mỗi năm. Như năm dần nói chuyện cọp, năm mão nói chuyện mèo..v..v...Tác giả có công sưu tầm những huyền thoại, những điển tích, những chuyện xưa, những tử vi...cống hiến cho độc giả tài liệu quí hiếm, các giai thoại lý thú, hiếm người biết đến.

Thưa quí vị

Rong Chơi Cõi Vô Thường là một quyển sách hỗn hợp giữa Thơ, Văn và Nhạc. Tác giả phân chia ranh giới rõ ràng: nhạc ra nhạc, thơ ra thơ, văn ra văn. Nhưng theo tôi, sự hỗn hợp này có mật thiết với nhau, có tương quan với nhau, có liên đới với nhau một cách chặt chẽ. Tất cả đều xuất phát từ tấm lòng, từ khối óc, từ con tim mà tác giả đã ấp ủ, thai nghén, trải nghiệm trong một quá trình lâu dài. Ở đời, không có kết quả nào mà không bị ràng buộc bởi những nguyên nhân. Tác giả và quyển sách cũng vậy. Ngôn ngữ thần kỳ của thơ là khởi hứng tuyệt vời cho một ý nhạc. Và dòng nhạc thênh thang là một yếu tố sáng tạo cho nền văn chương thành hình. Cứ thế nguồn thơ-văn-nhạc quyện lẫn vào nhau như hơi thở. Như sự sống. Như tâm huyết của tác giả.

Và vì thế quyển sách Rong Chơi Cõi Vô Thường là một quyển sách giá trị. Một quyển sách không thể thiếu trong tủ sách của anh em chúng ta.

Xin chúc mừng tác giả và trân trọng giới thiệu đến cùng quí vị. Kính chào.

                                                       PHẠM HỒNG ÂN

                             (ESCONDIDO, 05/09/2014)