NGƯỜI MẸ MỸ
Những ngày cuối ở Việt Nam, Má tôi không rời tôi một bước. Từ
Chương Thiện xa xôi, Má vượt đường xa bằng những chuyến xe về tới Mỹ Tho. Rồi
ôm hành lý xuống đò dọc, bôn ba vài tiếng đồng hồ trên sông nước. Rồi xăn quần
lội bộ thêm khoảng hai cây số nữa…mới thật sự đến nhà vợ chồng tôi ở Phú Ninh (
Bến Tre). Ðến đây, Má nhất định ở lại, gần tôi, cho đến ngày gia đình tôi lên
máy bay qua Mỹ định cư.
Căn chòi tôi xiêu vẹo, dột nát. Mưa xuống, bên
trong lầy lội, váng bùn như có trâu nằm. Nắng lên, chẳng cần đi đâu xa, tôi chỉ
việc cởi trần, ngồi xếp bằng ngay trên giường để cho các tia mặt trời tha hồ
hong nóng trên làn da phong trần. Má ở lại, tôi chỉ cần nối thêm cái chái ra
sân, đủ đặt thêm bộ vạt tre cho Má tôi tạm thời nghỉ ngơi ban đêm. Má ở lại,
căn chòi râm ran tiếng cười. Tiếng cười hồn nhiên của thằng cháu nội, cộng với
tiếng cười giòn tan của cô con dâu, khi Má tôi kể những câu chuyện tiếu lâm đời
xửa đời xưa. Má ở lại, bếp lửa không ngớt than hồng. Các món ăn ngon thay phiên
ra lò. Từ món cá lóc trét đất sét vùi tro cổ truyền của thời ông cố ông sơ, đến
món lẫu thập cẩm hiện đại…đã làm vợ tôi nuốt nước miếng thán phục.
Tháng chín năm 1993, tôi đành chia tay người
Mẹ thân yêu để qua Mỹ theo diện HO. Những ngày đầu tiên ở San Diego, trong căn
apartment rộng rãi đầy đủ tiện nghi, gia đình tôi có cảm giác như vừa đến một
xứ sở thần tiên nào đó. Vài ngày sau, một bà Mỹ già đến gõ cửa. Bà tự nhiên
tiến đến bắt tay chúng tôi và ôm từng người một vào lòng.
- Sao? Các con thế nào? Có khỏe không?
Tôi ngơ ngáo như người từ cung trăng vừa rớt
xuống. Bà già Mỹ nào đây? Bà đi lộn nhà? Bà nhìn lầm người chăng? Tại sao bà tự
nhiên quá cỡ thợ mộc, và thân thiết với mình quá đột ngột như đã từng quen biết
với nhau từ lúc nào? Vợ tôi cũng hoảng lên, chạy vội đến bên tôi, nói nhỏ:
- Ông ơi! ông phải cảnh giác nha! Không
chừng ở đây cũng giống như ở Sài Gòn. Người ta lường gạt nhau ghê lắm!
Bà Mỹ già vẫn nhoẻn miệng cười với chúng tôi.
Bà âu yếm xoa đầu thằng con tôi, và chầm chậm nói:
- Sao? Các con thế nào? Các con không
biết nói tiếng Anh à? Good or no good?
Tôi lạnh nhạt nhìn Bà:
- Bà có lầm ai với chúng tôi không?
Chúng tôi vừa mới đến đây, từ Việt Nam.
- Ðúng rồi. Các con gồm ba người. Có
phải các con tên này không?
Bà móc trong túi ra tờ giấy, lật lên, đưa tôi
coi:
- Tên các con này! Ðây! Ðúng không?
Tên
của chúng tôi thật rồi. Trong giấy, người ta còn ghi rõ địa chỉ và số phòng
apartment của chúng tôi nữa. Tôi chưa kịp rõ nguồn cơn, bà già Mỹ đã tiếp lời:
- Mẹ ở cơ quan
thiện nguyện, có nhiệm vụ giúp đỡ các con . Mẹ tên là Maurice. Còn con, tên là
“en” phải không?
Mẹ
Maurice tự nhiên quá, thân mật quá, khiến tôi gọi trả lại bà là “mom” chẳng
chút ngượng ngùng.
- Con xin lỗi Mẹ. Mẹ tới thăm chúng con, vậy mà chúng con vô tình không
biết. Tên con là AN, không phải đọc là EN Mẹ ạ!
Bà xuýt xoa quay qua vợ và thằng con tôi:
- Còn cô này và thằng này? Cái tên cũng khó kêu quá!
- Vợ con tên là T…U…Y…E…T…Còn thằng con tên là C…U…O…N…G…
Mẹ Maurice vừa cười vừa lắc đầu. Bà đọc tới
đọc lui, vẫn lọng cọng, vẫn không thể gọi tên vợ và thằng con tôi một cách
chính xác. Cuối cùng, Mẹ dắt tôi ra xe, mang vào nhà lĩnh kĩnh những túi xách.
Mẹ vui vẻ bày từng món đồ lên chiếc thảm màu vàng rực.
- Ðây là bình trà và sáu cái tách dễ
thương. Ðây là lô dĩa chén cho các con dùng bữa. Ðây là chậu rửa rau, bình pha
cà phê, máy xay sinh tố, máy xay thịt. Còn cái này là nồi nấu cơm, nồi hầm
thịt, chảo chiên trứng…
Vợ tôi trố mắt nhìn từng cái. Nàng rất đỗi
vui mừng vì được làm chủ những vật dụng mà từ trước tới giờ nàng chưa bao giờ
chạm tay tới.
- Con rất cám ơn Mẹ. Mẹ đã tặng các con những vật dụng quí giá. Khi
xài chúng, chắc con sẽ luôn nhớ đến Mẹ.
- Mẹ không cần cần các con nhớ Mẹ đâu. Mẹ muốn phần nào hàn gắn lại vết
thương mà thời gian qua chính phủ Mỹ đã bạc đãi các con trong chiến tranh
Việt Nam.
Tôi cảm động đến rưng rưng nước mắt. Mẹ Maurice đã làm tôi nhớ lại chiến
trường, nhớ đến đồng đội. Tội nghiệp cho tuổi trẻ chúng tôi, vừa lớn lên, xếp
bỏ bút nghiên để hiến thân bảo vệ đất nước. Và đau đớn thay, chúng tôi bị bức
tử, bị lùa vào ngục tù một cách tức tưởi.
- Bây giờ Mẹ có việc phải đi ngay. Ngày mai hai đứa con của Mẹ : thằng
David và con Ann sẽ đến đây dẫn các con đi chợ. Chào các con nha! Chúc các con
một ngày tốt đẹp.
Tôi
đưa Mẹ Maurice ra cổng. Nhìn dáng Mẹ tất bật, vội vã – tôi chợt nhớ đến Mẹ tôi
ở Việt Nam. Ôi! Những bà Mẹ, dù khác giống nòi, khác màu da…đều có chung một
tấm lòng giống nhau – một tấm lòng bao dung, độ lượng…cao như núi non, rộng như
biển cả.
Ðúng như lời Mẹ Maurice hứa, trưa hôm sau, có hai vợ chồng trẻ người Mỹ đến gõ
cửa phòng tôi.
- Chào ông bà. Xin giới thiệu tôi là David, còn vợ tôi là Ann. Chúng tôi
đến đây để đưa ông bà đi chợ. Mời ông bà ra xe.
Ann đưa vợ tôi vào một ngôi chợ Mỹ. Còn David chở tôi đi lòng vòng. Hắn tắp xe
vào những khu có cộng đồng người Việt sinh hoạt, giới thiệu với tôi từng chi
tiết. Trò chuyện một lát, hắn và tôi thân thiện nhau ngay.
- Mày có thích ra biên giới Mễ nhìn cho biết không?
Tôi ngập ngừng, ngần ngại:
- Ở gần đây không? Xa thì thôi. Sợ làm phiền mày.
- Gần đây. San Diego sát với biên giới Mễ mà. Mày chưa coi bản đồ sao?
David chạy một hơi đến biên giới. Hắn lái xe giỏi thật! Hắn xàng qua lách lại
điêu luyện như tên nài chơi ngựa trong trường đua. Cuối cùng, hắn dừng
lại trên một đỉnh cao.
- Nhìn kìa! Mày có thấy border phía tay phải không? Bên kia là Mễ. Mày sẽ
có dịp qua đó du lịch, khi mày cầm thẻ xanh trong tay.
Tôi nhìn border phía trước. Border chỉ là một cánh cổng rộng cho sự ra vào hợp
pháp giữa hai bên. Mù mờ tít xa là nước Mễ bao la. Cũng những cụm mây xám xà
xuống với hàng loạt dãy núi kéo dài.
David đưa tôi về Apartment cũng vừa lúc Ann và vợ tôi xách lĩnh kĩnh những túi
thức ăn vào nhà. Vợ tôi không giấu được nỗi vui mừng, cứ cười toe toét:
- Gần năm chục đồng thức ăn đó anh ạ! Mình không dám mua nhiều, nhưng chị Ann
cứ bảo: lấy đi, lấy đi! Chị sẽ trả tiền cho. Mình ngại quá anh à!
Từ đấy, gia đình tôi và gia đình Mẹ Maurice gắn liền với nhau như bóng với
hình. Cuối tuần, David lái chiếc truck đến nhà gọi tôi đi làm công tác thiện
nguyện. Công tác chỉ vỏn vẹn vài tiếng đồng hồ. Chúng tôi thường đến giúp đỡ
những người già neo đơn. Ðôi khi giúp họ ăn uống. Ðôi khi dọn dẹp rác rến trong
garage. Ðôi khi cắt cỏ xung quanh nhà. Ðôi khi di chuyển một món đồ nào đó qua
nơi khác. Lần đi nào, Mẹ Maurice cũng dành cho tôi một phần ăn to tổ bố. Và sau
chuyến công tác, Mẹ luôn thân thiện đặt vào túi tôi những tờ giấy bạc mười
đồng.
Một hôm, David lù lù tới, trao tận tay tôi một chiếc xe đạp mới
toanh, và một tấm giấy của Mẹ Maurice:
“Certificate này chứng nhận
chiếc xe đạp này của AN
do Mẹ Maurice thân tặng.”
Trước khi về, David còn nhấn mạnh:
- Mẹ có dặn, mày nhớ đạp xe đến thăm Mẹ
vào mỗi ngày cuối tuần.
Nghe lời Mẹ, cứ mỗi cuối tuần, tôi
đạp xe từ đường 43 đến đường 50 thăm Mẹ. Mẹ ở với vợ chồng David trong một ngôi
nhà nhỏ nhắn, nhưng rất xinh xắn. Tôi thích những hàng cây xung quanh nhà,
David trồng đủ loại, từ : cam, quít, chanh…đến nho, lê, táo… Buổi sáng, Mẹ
Maurice thường ngồi uống cà phê với Ann nơi chiếc bàn bằng đá, dưới bóng mát
của tàng cam xum xuê trái. Lúc nào Mẹ cũng để dành tôi một phần hot dog với
tách cà phê sóng sánh hương vị. Mẹ luôn xem tôi như một người con trong gia
đình. Tôi cũng vậy. Tôi tự nhiên như anh em với David từ lâu, tôi cần cù bầu
từng nhánh cam, chiết từ cành quít cho David trồng thêm trên phần đất trống
xung quanh nhà. Nhìn những nhánh cây mọc rễ trắng xóa trong bầu, Mẹ Maurice
thích chí cười ha hả :
- Thằng này giỏi thật! Vậy mà thằng
David không biết cứ xách tiền đi mua từng cây về trồng. Nhờ con, bây giờ Mẹ chỉ
cần chiết nhánh, rồi chờ ngày bén rễ đem xuống đất vun phân tưới nước. Vừa tiết
kiệm tiền, vừa tiết kiệm công. Hay quá!
Ngày qua ngày, tám tháng trợ cấp
của chính phủ Mỹ vùn vụt trôi qua. Tôi chưa kịp có ý định tìm việc làm
thì Mẹ Maurice đã nhắc David :
- Thằng An sắp hết trợ cấp. Ngày mai con dắt nó xin việc làm đi!
David nheo mắt, ngó tôi từ đầu
tới chân :
- Ê, ở Việt Nam mày
làm nghề gì?
Tôi cười hề hề, rồi đưa ngón tay
trỏ lên, cong lại :
- Bóp cò.
- Trời đất! Mày đùa hay nói thật, thằng
quỷ?
Mẹ Maurice chêm vào :
- Thì nó đi lính, ngày xưa…
David nhảy chồm lên, hớn hở :
- Vậy, tao có job cho mày rồi.
- Job gì?
- Security.
Ngày mai, sáng sớm, chưa kịp nhâm
nhi ly cà phê đầu ngày, tôi đã thấy chiếc truck của David xà ngay cổng
apartment. Hắn tức tốc bốc tôi lên xe, chạy một mạch đến các hãng security nằm
trong vùng San Diego. Ði tới đâu,
khi nhìn bộ vó chưa đầy 48kg của tôi, ai ai cũng lắc đầu từ chối. Tức quá,
David nổi khí xung thiên, vừa chỉ vào người tôi, vừa lớn tiếng với ông Mỹ, chỉ
huy toán security :
- Ê! Mấy ông đừng coi thường thằng này
nha! Nó chuyên môn bóp cò ở xứ nó đó. Ê! Nó là sĩ quan chỉ huy, thâm niên công
vụ…Mấy ông biết không?
Toán security lao nhao, tên chỉ
huy phải chạy đến gần David, xuống nước nhỏ :
- Khi nào opening job, tôi hứa, tôi sẽ
gọi điện thoại cho ông.
David lôi tôi phóng lên xe,
trước khi rồ máy chạy, hắn còn nói vói theo tên chỉ huy :
- Ê! Hứa giữ lời nha! Tao chờ điện thoại
tụi bây đó.
Mẹ Maurice buồn rầu khi nghe
David kể lại chuyện tìm job của tôi. Mẹ cũng rưng rưng nước mắt khi nhìn lại
thân thể gầy gò ốm nhách ốm nhom của tôi.
- Con phải uống sữa, ăn thịt bò hàng
ngày…để có da có thịt một chút. Có sức khoẻ, con mới làm việc được.
Nghe lời Mẹ dặn, sau vài
tuần tẩm bổ, tôi đã lên cân vù vù. Và kế đó, tôi cũng đã tìm được việc làm ở
một hãng golf. Mặc dù đồng lương giới hạn, nhưng công việc bận rộn liên miên.
Tôi làm overtime lu bù. Có khi làm luôn cả ngày chủ nhật. Lần đầu tiên là nhân
viên một hãng xưởng, nên tôi rất thích thú và đam mê công việc, cho nên
một thời gian dài tôi đã không đến viếng thăm Mẹ Maurice. Có lẽ vì bặt tin tôi,
nên ngày chủ nhật hôm đó, Mẹ Maurice lọ mọ đến tìm tôi. Trời ơi! Mẹ Maurice đây
sao? Một bà già Mỹ yếu ớt, chống gậy liêu xiêu gõ cửa apartment.
- Mẹ ơi! Làm sao Mẹ ra nông nỗi này hỡi
Mẹ?
- Mẹ bị stroke con ạ! Mẹ đến
thăm con lần này, rồi Mẹ sẽ về Newyork, gần gũi với đứa con gái của Mẹ.
- Chuyện gì đã xảy ra cho
Mẹ?
- Không. Chẳng có chuyện gì
hết. Mẹ muốn đi thăm con gái.
Tôi ôm Mẹ Maurice vào lòng,
và chợt nghĩ đến những nỗi đau âm thầm mà những người Mẹ đã một mình gánh chịu.
Sự hy sinh vô bờ bến đó chỉ có trong trái tim, trong tấm lòng người Mẹ.
Mẹ Maurice và Mẹ ruột của tôi đã giống nhau ở điểm này.
Thời gian dài
sau nữa, tôi hoàn toàn mất liên lạc với Mẹ Maurice, David và cả Ann. Rồi một
hôm, trong lòng tôi bỗng xốn xang bức rức, như có linh tính báo về điềm
xấu nào đó, tôi vội xách xe chạy lên đường 50. Căn nhà xinh xắn vẫn còn đây.
Những hàng cây xum xuê trái vẫn dày đặc bóng mát. Cái bàn đá vẫn ở chỗ cũ,
Những nhánh cây do bàn tay tôi chiết cho David giờ đã mơn mởn xanh, phơi phới
đón gió chiều. Chỉ có căn nhà là đổi chủ. Người ra tiếp tôi là một ông Mễ bụng
phệ. Ông ta cho tôi biết David và Ann đã ly dị nhau, và họ đồng ý bán căn nhà
này lại cho ông. Còn bà Maurice mất rồi, hình như bà mất lúc đang ở Newyork
thăm con gái. Tôi xin phép hỏi thêm vài câu nữa, nhưng ông ta lắc
đầu và khép cánh cửa lại.
Như có ai
cầm dao đâm thấu tim gan mình, tôi lảo đảo ra xe, gục mặt vào tay lái, khóc nức
nở. Trời ơi! Tôi đã vô ơn với Mẹ Maurice. Tôi đã bội nghĩa với David và Ann.
Tội lỗi này, không biết bao giờ mới gột rữa được. Hôm nay, con viết bài này như
một nén trầm hương kính dâng lên Mẹ, như ngàn lời tạ lỗi cùng Mẹ, và rất mong
Mẹ rộng lượng thứ tha cho đứa con nuôi bất hiếu này.
Riêng đối với
David và Ann, tôi sẽ đi tìm các bạn cuối đất cùng trời, mong nối lại tình bạn
tuyệt vời của chúng mình. Ðêm nay, tôi sẽ ngồi một mình uống rượu suốt đêm để
ôn lại kỷ niệm xa xưa, hỡi David và Ann thân yêu!
PHẠM HỒNG ÂN
(Escondido, 27/02/2011)
