Friday, May 22, 2015

.hôm qua...


.hôm qua...


     hôm qua đi dọc bờ kim cổ
        chợt thấy dòng sông cũng có tim
        chợt thấy em bay trong nỗi nhớ
        ngày xưa hai đứa đuổi nhau tìm.

        hôm qua trên chuyến đò sang sông
        đứa lữ hành đưa đứa phấn hồng
        sông có buồng tim nên gợn sóng
        đau lòng bần bật nổi cơn giông.

        hôm qua soi mặt vào gương vỡ
        vết ấn giang hồ gợn tóc xanh
        ngắm cánh bèo trôi về cố xứ
        ngậm ngùi cổ tích đã tan tành.

        hôm qua suốt mặt đất quanh co
        em lại bay trong nỗi hẹn hò
        đứa lữ hành mừng đứa phấn nhạt
        run run mái tóc bạc bơ phờ.



Tuesday, May 19, 2015

.NÀNG THƠ


.NÀNG THƠ

   Tôi bắt đầu làm thơ tui mười lăm. Cái tui ca mng mơ, ca kiếm tìm. Thc ra, mng mơ điu gì đó? kiếm tìm điu gì đó? Vi tôi, thu đó –không th gii bày được. Có l, không th gii bày được, nên tôi mi lao đầu vào thơ. Tp tành làm thơ. Tìm mt “sư phđể c vn cho ước mun ca mình.
   “Sư ph” tôi chng ai xa l, là ông anh láng ging – anh Lường – ln hơn tôi khong vài ba tui. Nhà anh Lường mt tin. Ca nhìn ra l. Nhìn thng phía bên kia, là cây me keo xanh biếc, lúc nào cũng soi bóng mơ màng xuống dòng kinh phng lì, nước trong leo lo. Nhà tôi nghèo, nm đằng sau nhà anh, cách nhau bi mt li đi nh vòng vèo. Anh Lường thường bt ghế trước hiên, hút thuc liên miên. Mi ln hút thuc, tôi thy anh luôn ngó ra dòng kinh, như th hn theo gió mây, rồi loay hoay xé bao thuc lá ra, hí hoáy viết lên trên đó. Mi ln viết xong, anh rung đùi liên hi, đọc đi đọc li, có v thích thú lm. Mt hôm, sau khi hí hoáy xong, anh khoan khoái áp bao thuc lá vào ngc, mt lim dim như đang th hn vào cõi bng lai sâu thẳm nào. Không dn được tính tò mò, tôi nh nhàng nín th, lê bước đến gn
   Chưa kp xác định được nhng dòng ngon ngoèo k diu trên bao thuc, tôi đã banh chp ngc la ln:
   - Mày…mày định…ám sát tau, phi không?
   Tôi lính quính, đưa hai tay lên trời:
   - Không, oan cho em! Em định đến gn anh để xem anh viết hay v chi trên bao thuc?
   Anh đẩy tôi té nhào xung nn đất, ri dí bao thuc vào mt tôi:
   - Tau vẽ bùa, viết phép. Mà không, nhng cái này còn thiêng hơn bùa phép. Mày còn con nít, chưa hiu đâu?
   - Em đã quá mười lăm. Ln chng ngng ri.
   Anh Lường tát nh vào mt tôi mt cái:
   - Lớn chng ngng cũng chưa chc hiu được. Nếu k đó không biết chi vThơ!
   Tôi lặng l nhìn anh Lường mt cách khâm phc:
   - Thơ? Nhưng ti sao nó thiêng hơn bùa, hơn phép vy anh?
   - Bùa phép có thể dùng để kiếm tình yêu. Nhưng vi Thơ, t nhiên tình yêu s tìm đến vi mình.
   Tôi hí hửng, tuôn trào:
   - Em cũng thích thơ. Anh làm ơn dy em đi!
   Anh Lường làm thinh, lng lmóc trong túi ra ít tin, trao tôi:
   - Này, mày đi mua dùm tau na gói thuc!
   Tôi lắc đầu, không nhn. Ri ba chân bn cng, chy nhanh đến tim, hào phóng mua nguyên gói thuc thơm cho anh Lường. Tôi hân hoan tng anh. Hân hoan hi l mt gói thuc. Bi tôi biết, làm thơ chng phi d. Rt hiếm hoi thi sĩ trên trái đất này, trên cõi đời này.
   Tôi ngồi bp xung thm nhà, bên anh Lường, chăm ch và ch đợi nhng li ch giáo vàng ngc ca anh. Nhưng anh vn im lng, trm tư nhìn lên cây me keo bên dòng kinh phng lng. Lát sau, tht lâu, anh t t rút điếu thuc ra, lng l đưa lên môi, bật diêm, khoan thai rít mt hơi dài. Lúc làn khói trng, t mũi và ming anh, o l bay ra, cun cun lan cao – anh mi tht s thì thm:
   - Muốn làm thơ, mày phi có Nàng Thơ.
   Tôi băn khoăn:
   - Nàng Thơ? Em…kiếm đâu ra?
   - trong thế gian này, trong cõi đời này, trong xóm này, trong trường mày, trong lp mày…Trong bt c nơi đâu
   Tôi vẫn băn khoăn:
   - Xin anh nói rõ hơn. Em chưa hình dung được.
   - Gần gũi vi mày nht, là lp hc. Mày nên tìm Nàng Thơ trong lp mày hc.
   - Nhưng…Nàng Thơ phi ra sao? Hình dáng như thế nào?
   - nhiên nàng phi đẹp, phi mt hoa da phn. Dáng dp phi kiêu sang. Nói năng phi du dàng.
   - Nhưng con gái loi đó, làm sao em “cua” được?
   Anh Lường “cc” lên đầu tôi. Cái mu bàn tay anh cng quá, làm đau nhói cả vùng thái dương.
   - Mày ngu quá! Ai bảo mày “cua”? “Cua” được thì hết chuyn. Làm thơ chi cho mt?
   Tôi gãi đầu, xoa xoa ch đau:
   - Vậy ch…kiếm Nàng Thơ để làm gì?
   - Ðể…trng cây si, để…tht tình. Chđau kh, người ta mi làm thơ được. Mày không thy những thi sĩ ni tiếng trên trái đất này, đều có trái tim rướm máu như nhau sao?
   Chuyện kiếm Nàng Thơ theo tiêu chun ca anh Lườngđối vi tôi – khó hơn chuyn mò kim dưới đáy bin. Phái n lp tôi, đa s là dân rung, t quê lên tnh hc. Ch nào ch ny đều tri qua quá trình lao động, dãi nng dm sương, sut ngày ngoài đồng. Ðâu có ai còn gi dáng dp kiêu sang, mt hoa da phn? V li, vì thi cuc, vì chiến tranh, các ch phi đi hc tr. Nên tuy cùng lp, h đã thuc thế h đàn ch, ln tui hơn tôi nhiều.
   Thời gian trôi qua, rt lâu, tôi vn chưa kiếm được Nàng Thơ mt cách toi nguyn. Các bài thơ vn l điu tht vn. Có câu gượng ép. Có ch sáo ng. Anh Lường hm hc mi ngày, mc dù trên môi anh, lúc nào cũng có điếu thuc thơm ca tôi thường trc đem đến.
   Chợt mt hôm, có chiếc xe Jeep cnh sát chy ti, đậu trước cng trường. V sĩ quan trung niên va mca bước xung, lo đẽo theo sau là mt cô bé tóc dài, thướt tha trong tà áo dài khuê các. Hai người khoan thai bước vào hiên trường, ri dng li trước lp tôi.
   - Tôi xin giới thiu. Ðây! Em Công Tng Tôn N Thư Há va theo ba m t Huế, thuyên chuyn v đây. Chúng ta v tay, hân hoan chào đón bn mi.
   Thầy tôi va dt li, Thư Há bn ln bước đến ch ngi, gia nhng tràng pháo tay vang di khp lp. Tôi biết, li gii thiu trnh trng ca thy tôi, chng t cô hc trò mi thuc gia đình có thế lc. Hay ít ra – cũng là mt tiu thư lá ngc cành vàng.
   Trong vườn hoa cn ci, ch cn đóa hoa di nào đó biết thm sc ta hương, cũng được thiên h tôn vinh là đóa hoa đẹp. Thư Há nm trong tình trng này. Nàng nghim nhiên trthành thn tượng ca bn con trai. Nàng làm xôn xao trường hc. Làm bn đàn ch ganh t. Làm các bc tu mi điêu đứng. Làm tôi mt phen phi qut quay, xính vính. C lp hc tng có không khí nghiêm trang ngày xưa, bây gi sôi động hn lên, như có giông t, gió bão t đâu thi về.
   Riêng tôi, mừng quá, vì đã kiếm được Nàng Thơ cho mình, theo đúng tiêu chun ca anh Lường. Tôi hí hng tìm sư ph, báo cáo kết quả.
   - Anh ơi, em đã có Nàng Thơ. Nàng va t xa đến, hc lp em.
   Anh Lường lôi tôi ra cây me keo, n tôi ngi xung gc, ri mơ màng nhìn ra dòng kinh phng lng:
   - Em thế nào? Dung nhan ra sao? Nói rõ ràng đi!
   Tôi cố nh hình nh Thư Há. C nhnhng điu làm tôi rung động, ngay t lúc nàng rón rén, bước nhng bước đầu tiên vào lp hc. Nhưng tôi c lp bp, p a p úng, không th nào din t nhan sc Thư Há mt cách xuông x, theo ước mun ca anh Lường.
   - Mẹ, mày ăn nói úp úp m mnhư thế kia, làm sao tau hình dung được cái gì? Ðược ri, ngày mai tau s đến tn lp, đứng bên ca s nhìn vô. Mày ch nàng cho tau nhé!
   Ngày mai, anh Lường đến lp tht. Anh đứng ta ca, hút thuc, nhìn chăm chăm v Thư Há, như mun ăn tươi nut sng nàng. Biết có người đang ngm nghía mình, Thư Há vut nhmái tóc, môi dưới tr ra, ming n n cười mím chi, đôi mt chp chp như c tình đá lông nheo vi anh Lường.
   Chiều v, anh Lườngđến nhà, lng lng kéo tôi ra sân, thân mt dúi vào tay tôi một điếu thuc thơm.
   - Nàng Thơ mày qu tht tuyt vi! Tuy không đẹp như Tây Thi, nhưng có làn da trng tro, đôi mt lãng mn, n cười đa tình. Ngn th y, đủ để mày làm thơ sut đời.
   - Ðôi mắt lãng mn là thế nào? N cười đa tình là ra sao, vy anh Lường?
   - Mẹ, mày ngu như bò. Mày không thy khi nhìn trai, đôi mt nàng l đờ như đôi mt cá ươn sao? Và n cười, n cười lúc nào cũng na ming. Như mời gi, như đón ch, như đưa người ta vào cõi thôi miên vô tn?
   Tôi vỗ đùi, khoái trá:
   - , em biết ri! Như nàng có bùa, phi không? Bn con trai lp em mê nàng đến điên cung. Thng nào thng ny cũng sn sàng nhào vô, chết vì nàng.
   Từ khi có Nàng Thơ, tôi bt đầu tư l, b hc dài dài. Theo anh Lường, mun làm thơ hay, phi trng cây si, phi tht tình. Trng cây si, với tôi, có khó chi đâu? Bui sáng, chu khó ôm cp, lo đẽo theo Thưđến trường. Hoc mi đêm, lòng vòng quanh nhà nàng, ri len lén đứng núp sau hàng rào dâm bt, nhìn trm bóng dáng nàng , lung linh lúng lính dưới ánh đèn nơi bàn hc. Anh Lường còn nói, thỉnh thong phi có chút rượu làm cht xúc tác cho thơ. Rượu là men đời, là thn su. Có nó, ta đi vào thơ mt cách d dàng và k diu.
   Tôi lại bt đầu ung rượu. Cái gì, lúc bt đầu cũng quá khó khăn, kh s. Nhưng sau đó, quen dn, quen đến độ như ghin. Nhng ly rượu đế cay xè, được bè bn chuyn tay nhau đưa lên môi, sao khó khăn hơn ung độc dược? Nhng ngm rượu đụng vào lưỡi đã tê điếng các giác quan. Nut đến c, chưa chi đã nóng ran c lng ngc, cháy xé c rut gan. Vy mà, chng bao lâu, hết x này đến x khác, tôi nc lia chia, cho đến khi hình nh Thư Há hin lên, chp chn dn tôi vào cõi thơ.
   Trong lúc tôi gắn bó vi Nàng Thơ, say sưa vi ước mun đầu đời, thì anh Lường – bng dưng – biến đâu mt tăm. Nhà anh, sut ngày, đóng ca thin thít. Trước hiên, cái ghế anh thường ngi làm thơ, bây giờ bi đóng loang loáng. Vài mu giy vn, quanh đó, vung vãi. Lâu ri, chúng vn còn nm trơ, y nguyên mt ch. Ch có bui ti, thnh thong, rt khuya, bên nhà tôi nhìn sang, mi thy bóng anh Lường nhấp nha dưới bếp. Anh nut vi nhng thìa cơm ngui mun màng, để cho kp gic ng đang chc ch lao nhanh đến.
   Cho tới mt hôm, bt cht, có tiếng con gái cười khúc khích, t trong nhà anh vng ra. Tiếng cười quen thuc, thân thương – hình như tôi tng nghe loáng thoáng nơi đâu? Phi chăng, đôi lúc nó vút cao như tiếng chim ha mi cung cung tìm bn, ri cht rơi xung đến tn cùng âm thanh, tiếng cười bng trm đục như tiếng v ca chiếc bình c quí giá. Tôi c lc dn trí nh. Ðúng ri! Tiếng cười ca Thư Há. Ca thn tượng. Ca Nàng Thơ tôi.
   Tôi đứng chết trân trên li đi vòng vèo, phía sau nhà anh Lường. Tôi c áp tai vào vách, lng nghe điu gì s xy ra, sau cái âm thanh khúc khích kiêu sa đó. Và tôi ch nghe hơi th Thư Há quyn cùng hơi th anh Lường, lúc dồn dp, lúc khc khoi, như nhp đập ca trái tim sp tung ra khi lng ngc.
*
   Tôi đợi con bé tng dưới thư vin. Chc chn gi này, con bé s đến. Cái cu thang thoai thoi, un cong như con rn khoanh tròn, dường như, nó mun xoi lưng ct cao, chờ mong bàn chân tiu thư ca con bé dm lên. Tôi đứng đây, mi chiu, vào gi này, sut hai tháng tri. T khi tôi bt gp con bé cm quyn vit ng trên tay, chăm chú đọc tng trang. T khi con bé ngước lên nhìn tôi. Mái tóc buông lơi, pht phơ theo gió. Có những si tóc mai mng mnh bám nh vào môi. Vành môi đỏ hng phía dưới tr ra, để l n cười na ming, nhếch nhác. Cùng lúc, đôi mt ngơ ngác, nghch ngc đến độ gượng go. Ri thình lình, đôi mt y ánh lên mt màu vàng đùn đục, tương t màu nng hoàng hôn đang lng ln giy gia gia sóng nước trùng khơi. Thoáng chc, tôi sng st, bàng hoàng, mun rơi rng c chân tay. Con bé như bn copy tuyt ho nht ca to hóa. Con bé ging Thư Há như đúc, như in.
   - Chú ơi, cháu mun ra bin vi chú, chiu nay.
   Cái cầu thang như lp cp động đậy. Con rn un cong, tr mình. Bàn chân nõn nà va dm lên, mt nc, hai nc. Tôi nghe tiếng phn pht t vt áo con bé, t nhiên chm vào tay tôi, rát rt.
    - Cháu không ở thư vin đọc sách sao?
    - Ngưng mt ba chú ! Cháu va có tin vui. Má cháu ngày mai qua đây. Vui quá, cháu ch mun đi lòng vòng, vi chú.
   Tôi bỗng mun qu xung, mng r đến run c đôi chân. Mai này, tôi s gp li Thư Há. Tôi s tht s đối din vi Nàng Thơ, mà 42 năm qua, đã có mt thi làm ngôn ngtôi bật khóc. Ri trong cơn chp chong ca trí nh, tôi lung cung nm cht cánh tay con bé, chy như bay ra bãi đậu xe.
   Biển, chiu nay, không đẹp. Mây vn vũ bên kia, làm mù đục góc tri. Ngoài khơi, sóng tung tăng như by nga hung hăng, bờm dng lên trắng xóa, đua nhau phi thng vào b. Âm thanh đì đục, đùng đùng, vang di khp đất tri, dường như phá tung c hư không. Tôi ci giày, chy theo con bé. Cát mm nhũn dưới chân. Nó lão nhão, sn st như lp phù sa nào đó, trên đồng bng Cu Long ngày trước. Tôi cứ nhm màu áo con bé chy ti, cho đến khi con bé lăn đùng bên g mt đụn cát.
   - Chú ơi, cháu có đọc thơ chú trên báo. Nhưng bài thơ nào chú cũng viết v bin. Ti sao bin luôn canh cánh trong lòng chú vy?
   - Ơ, d thôi! Vì ngày xưa chú là lính bin. Biển luôn bên cnh chú, luôn thao thc vi chú tng tháng rng, năm dài.
   - Riêng cháu, cháu ghét biển vô cùng.
   Tôi nhìn vào mắt con bé. Bin lung linh trong đó. Giông t, bão bùng khuy động trong đó.
   - Sao vậy cháu? Sao ghét bin đến vô cùng thế?
   - Biển đã cướp mt người cha thân yêu ca cháu, trên chuyến vượt biên. M cháu tng tuyt vng, hóa điên cung.
   - Nhưng bin đã dn gia đình cháu đến b bến t do
   Con bé gục xung đụn cát. Cánh tay vươn ra phía trước. Ðôi vai nhô lên như miếng bánh tráng căng phồng trong ngn la. Chiếc c nõn nà, php phu theo tiếng nc ràn ra ca con bé. Tôi bùi ngùi, loay hoay qu xung đụn cát. Gió thc tháo, cung bo, ht tung váy con bé lên cao. Tôi nhm nghiến mt li, để không mun nhìn thy đôi chân trng nõn l ra, mềm mi chy dài lên đến đỉnh đùi. Bng dưng, con bé xoay li, xoi hai cánh tay nut nà ôm chm ly tôi. Hương tóc, hương da tht…và hình như, chương nước mt na…đua nhau xc vào mũi tôi, khiến tôi c lnh bnh ngt ngây trôi trên vùng cm giác tuyt vời.
*
   Tôi chọn mua bó hoa rc r nht, ri lo đẽo theo con bé ra phi trường. Li vào gate đầy người. Ðèn xanh, đèn đỏ nhp nha nhp nháy trên các máy rà soát hành lý. Nhng đôi giày tháo tung. Nhng chiếc v tt xung. Nhng bàn chân trn lra, trước cp mắt dò xét ca security. Ngành du lch M đã mt đi vthú v t do, sau đại nn khng b năm 2001. Tuy vy, con bé vn ln vào đám đông, chen v phía trước, đứng nhp nhm li ra để đón mẹ.
   Tôi co rúm như con sâu, ngi thu lu nơi góc ghế, chăm chú nhìn theo con bé. Bó hoa hồng rc r đang nm trong tay. Tôi ôm nó vào lòng, siết cht, như cm thy trái tim Thư Há bên cnh trái tim mình. Ôi, m áp và thân thương biết bao! 42 năm trôi qua, sau cái đêm cht nghe tiếng cười khúc khích kiêu sa ca nàng, vng ra từ nhà anh Lường. Chúng tôi bin bit xa nhau. Không gp nhau ln nào na. 42 năm mt Nàng Thơ, thơ tôi mãi đau đáu khơi dòng. Mi ý tưởng, mi vn điu vn qun qui bóng dáng nàng, vn phng pht hơi hướm Thư Há. Tôi còng lưng vác túi thơ như vác thp giá đi khp bn phương tri. Thn tượng đã sp đổ. Nhưng ni đau sp đổ mãi còn nm đó. Nm trong tng con ch, tng du n ca thơ.
   Con bé chợt kêu ln, ri nhào đến ôm chm mt người đàn bà l. Tôi lung cung đứng dy. Trái tim tdưng đập liên hi. Hai tay run rẩy, đến ni bó hoa mun chc rơi xung nn gch. Tri ơi! Thưđây sao? Mt lão già còm cõi đang khc khc ho trong vòng tay nh nhn ca con bé. Mùa này, tri đang nóng, thế mà Thư Há khoác trên mình cái áo m dày cm. Ðã vy, xung quanh c còn qun thêm lp khăn choàng màu rêu xm. Tôi cn cht vành môi, m to mt để c xác định s tht phũ phàng. Ðâu ri bóng dáng kiêu sa vi mái tóc thướt tha ngày trước? Ðâu ri ncười na ming, đôi mt lãng mn thăm thm tri su? Tt c cái đẹp mt hết. Tt cả đều lùi vào quá kh, chôn kín, mt tăm, theo bóng ma k nim. Tôi buông bó hoa rơi xung ghế, lo đảo ngó Thư Há mt ln na. Tôi ch nhìn thy cái lưng khom khom ca lão già nào đó. Cái khuôn mt tan tác hom hem ca thi gian khc nghit. Và mái tóc bc phếu xác xơ đang giãy gia mi mòn trên vng trán khô khan nha sng. Bng nhiên, tôi nc lên mt hơi dài, ri ôm mt chy như điên ra khi phi trường.
   Nắng hng hc trên các ngn cây, đổ hào quang xung thm đường, lp la lp lánh trong nhng lòng kính nơi parking lot. Chiếc xe, lúc này, nóng phng phng như có la đốt. Tôi chui vào ghế, gc đầu xung tay lái, nghe quá kh và hin ti đua nhau cu xé trong lòng. Thn tượng sp đổ. Nàng Thơ già ci. Không l đành để thơ tôi đi vt vưỡng vào ngõ cui cuc đời? Tôi chợt nh li nói anh Lường năm xưa. Làm thơ phi có Nàng Thơ. Nàng Thơ phi đẹp, phi mt hoa da phấn, dáng dp kiêu sang…Ðúng ri, mun cu thơ tôi ra khi cơn hp hi, tôi đành đi tìm Nàng Thơ khác. Và tôi cht nghĩ đến con bé. Ch có con bé là bn copy tuyệt ho nht ca to hóa. Ch có con bé, trong lúc này, mi đủ tm vóc lên ngôi thn tượng.
   Như có sc mnh ma quái nào đó kéo tôi bt dy, tôi m toang ca xe, ngó thng lên tri cao thăm thm. Ri dường đắc chí điu chi, tôi cht vut râu, cười hào sảng với mình. Phi chi có thuc ci lão hoàn đồng tht s, tôi s nhm mt tu mt hơi, cho tr li như cu thiếu niên ngày trước.

                       PHẠM HỒNG ÂN
                 (San Diego, 26/10/2007)